Grzegocka M et al.:
PRACA POGLĄDOWA
ART DENT
Tom/Volumne 21; Numer/Number 2 (84)/2023: 96-105
E-ISSN 2392-2818
ISSN 2081-4798

Sepsa jako reakcja ogólnoustrojowa w zakażeniach zębopochodnych
Sepsis as a systemic reactition in odontogenic infectitions

Marta Grzegocka^1,A,B,E, Piotr Skomro^1,B,F, Helena Gronwald^1,B,F, Adam Garstka^1,B,F, Danuta Lietz–Kijak^1,A,E
¹ Zakład Propedeutyki, Fizykodiagnostyki i Fizjoterapii Stomatologicznej, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie

Authors’ Contribution: A - Study Design, B - Data Collection, C - Statistical Analysis, D - Data Interpretation, E - Manuscript Preparation, F - Literature Search, G - Funds Collection
Received: 06.05.2023. Accepted: 30.05.2023. Published: 17.08.2023
Prawa autorskie przekazane Wydawnictwu AS MEDIA
Kontakt z autorem: dr hab. n. med. Danuta Lietz–Kijak, prof. PUM, 1Zakład Propedeutyki, Fizykodiagnostyki i Fizjoterapii Stomatologicznej, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie, al. Powstańców Wielkopolskich 72; 70 – 111 Szczecin, tel.: +48 91 466 1673, e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Cytowanie: należy cytować pierwotną, elektroniczną wersję artykułu: Grzegocka M et al.: Sepsa jako reakcja ogólnoustrojowa w zakażeniach zębopochodnych; Art Dent 2023;84(2):96-105.

STRESZCZENIE
Postępowanie w zakażeniach zębopochodnych w ostatnich latach uległo znacznej poprawie, głównie dzięki kompleksowemu procesowi diagnostyczno-terapeutycznemu oraz antybiotyko- i sterydoterapii, które umożliwiają eliminację czynników chorobotwórczych oraz modulują reakcję zapalną organizmu. Pomimo ogromnej wiedzy w tym zakresie oraz możliwości leczniczych, posocznica w dalszym ciągu stanowi poważny problem dla zespołów medycznych, między innymi ze względu na coraz liczniejsze przypadki antybiotykoodporności. Równie poważny problem stanowi bakteriemia w przebiegu chorób jamy ustnej. Ciągła edukacja zespołów medycznych oraz dentystycznych w zakresie procedur jest niezwykle istotna, zwłaszcza podczas pandemii COVID-19, gdzie zdalna segregacja stwarza dodatkowe trudności i wyzwania. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie aktualnych informacji na temat postępowania w zakażeniach zębopochodnych i posocznicy. Wnioski: Infekcje zębopochodne mogą prowadzić do sepsy, stanu potencjalnie zagrażającego życiu, spowodowanego nieprawidłową reakcją układu odpornościowego organizmu, co może skutkować uszkodzeniem tkanek, niewydolnością narządów, a nawet śmiercią. Wczesne rozpoznanie i szybkie leczenie sepsy są niezbędne, aby umożliwić pacjentowi jak najszybszy powrót do zdrowia. Ponadto wczesne rozpoznanie sepsy obniża ryzyko powikłań wielonarządowych i zmniejsza koszty leczenia (w tym hospitalizacji). Zespoły dentystyczne powinny być przeszkolone w zakresie rozpoznawania i leczenia sepsy.
SŁOWA KLUCZOWE:
procedury diagnostyczne i terapeutyczne, sepsa, zakażenia zębopochodne
ABSTRACT
The management of odontogenic infections has significantly improved in recent years, mainly due to a comprehensive diagnostic and therapeutic process as well as antibiotic and steroid therapy, which enable the elimination of pathogenic factors and modulate the inflammatory response of the body. Despite the vast knowledge in this field and therapeutic possibilities, sepsis is still a serious problem for medical teams, among others due to the increasing number of cases of antibiotic resistance. An equally serious problem is bacteraemia in the course of diseases of the oral cavity. Continuous education of medical and dental teams on procedures is extremely important, especially during the current COVID-19 pandemic, where remote triage creates additional difficulties and challenges. The aim of this article is to present up-to- -date information on the management of odontogenic infections and sepsis. Conclusions: Odontogenic infections can lead to sepsis, a potentially life-threatening condition caused by an abnormal reaction of the body's immune system, which can result in tissue damage, organ failure, and even death. Early diagnosis and prompt treatment of sepsis are essential to enable the patient to recover as quickly as possible. In addition, early  diagnosis of sepsis reduces the risk of multi-organ complications and reduces treatment costs (including hospitalization). Dental teams should be trained to recognize and treat sepsis.
KEY WORDS:
diagnostic and therapeutic procedures, sepsis, odontogenic infections