Leczenie stomatologiczne po radioterapii. Ryzyko i powikłania związane z zastosowaniem implantów u pacjentów po radioterapii

Kühl S., Filippi A.

ART DENT, Tom/Volume12; Numer/Number 3 (53), 2014: 171-176

ISSN 2081-4798  ID ART 2014/3/171

PRACA POGLĄDOWA

Leczenie stomatologiczne po radioterapii. Ryzyko i powikłania związane z zastosowaniem implantów u pacjentów po radioterapii

Zahnmedizin nach Strahlentherapie. Risiken und Komplikationen bei radiotherapierten Patienten und Einsatz von Implantaten

Sebastian Kühl1,E, Andreas Filippi1,E

1Facharzt für Oralchirurgie, Oberarzt Klinik für Zahnärztliche Chirurgie, Radiologie, Mund- und Kieferheilkunde Universitäts kliniken für Zahnmedizin, Bazylea/Szwajcaria

Authors’ Contribution: A - Study Design, B - Data Collection, C - Statistical Analysis, D - Data Interpretation, E - Manuscript Preparation, F - Literature Search, G - Funds Collection

Received: 10.07.2014 Accepted: 04.08.2014. Published: 20.08.2014

STRESZCZENIE

Radioterapia jest integralnym elementem leczenia guzów złośliwych. Jednak podczas każdej radioterapii – oprócz leczniczego działania promieniowania jonizującego – dochodzi również do naruszenia zdrowych tkanek. W obrębie jamy ustnej, wyrostka zębodołowego i twarzy uszkodzone zostają duże i małe ślinianki, które są szczególnie wrażliwe na działanie promieni rentgenowskich. Obok uszkodzeń błony śluzowej (mucositis) może dojść także do zmian struktury szkliwa w postaci próchnicy popromiennej. Kserostomia i związany z nią brak funkcji oczyszczania i mineralizacji, za który odpowiada ślina, sprzyja powstaniu lub przyspiesza próchnicę popromienną. Szczególnie niebezpieczna jest martwica popromienna kości wyrostka zębodołowego. Wskutek zwłóknienia naczyń krwionośnych następuje zredukowanie dopływu krwi w kości wyrostka, co powoduje, że staje się ona bardziej podatna na infekcje. Dlatego też stosowanie implantów w przypadku naświetlanych wyrostków zębodołowych jest obarczone ryzykiem. Celem tego artykułu jest omówienie ryzyka związanego z radioterapią oraz krytyczna analiza zastosowania implantów w wyrostkach zębodołowych poddanych naświetlaniu.

SŁOWA KLUCZOWE:

fluoryzacja, implanty, kserostomia, próchnica popromienna, radioterapia, szyny, zapalenie błony śluzowej

ZUSAMMENFASSUNG

Die Strahlentherapie ist integraler Bestandteil der Behandlung maligner Tumore. Neben der therapeutischen Wirkung durch ionisierende Strahlen kommt es bei jeder Radiotherapie auch zur Beschädigung von gesundem Gewebe. Im Mund-, Kiefer und Gesichtsbereich sind davon die großen und kleinen Speicheldrüsen betroffen, die besonders empfindlich auf Röntgenstrahlen reagieren. Neben Schäden an den Schleimhäuten (Mukositis) können auch Zahnschäden am Schmelzgefüge in Form einer Strahlenkaries entstehen. Durch die Xerostomie wird dann aufgrund fehlender Reinigungs- und Mineralisationsfunktion durch Speichel die Entstehung von Strahlenkaries begünstigt beziehungsweise beschleunigt. Besonders gefürchtet ist die Osteoradionekrose des Kiefers. Durch Fibrosierung der Blutgefäße kommt es im Kieferknochen zu einer Reduktion der Blutzufuhr, was die Anfälligkeit des Kieferknochens für Infektionen begünstigt. Dementsprechend ist der Einsatz von Implantaten im bestrahlten Kiefer mit Risiken verbunden. Ziel dieses Artikels ist es, die Risiken im Zusammenhang mit Strahlentherapie für den Praktiker zu repetieren und vor diesem Hintergrund den Einsatz von Implantaten im bestrahlten Kiefer kritisch zu reflektieren.
INDIZES:

Fluoridierung, Implantate, Xerostomie, Strahlenkaries, Strahlentherapie, Schienen, Mukositis